Skip to content Skip to sidebar Skip to footer
Ćir | Lat

SRBIN OD SRBINA, Sima Lukin Lazić

Srbin od Srbina je knjiga Sime Lukina Lazića o srpskom svešteniku, veroučitelju, pesniku i istoričaru iz 19. veka Nikoli Begoviću, rođenom Krajišniku iz Banije. Službovao je u vreme Austrije i Austrougarske u svojoj rodnoj Krajini. Stanovao je u kući tipičnoj za srpske graničare u Karlovcu, a služio je kao protopop gornjokarlovački.

Sima Lukin Lazić je ostavio zapis o njemu, a u zapisu obilje uputa za nacionalno osvešćenje Srba – s upozorenjem i na opasno srpsko okruženje. Predstavio je Begovića kao veličanstvenu ljudsku gromadu u „svetu patuljaka i sitnih duša”, koje je, itekako, uočavao Nikola Begović. To su bili najbrojniji među Srbima koji su napredovali u krajiškoj vojnoj službi i u austrijskoj državnoj administraciji. Stideli su se svoje srpske sredine; klonivši se srpskih običaja, srpskog jezika i pravoslavnih obreda.

sima lukin lazićSima Lukin Lazić u knjizi Srbin od Srbina to predstavlja na primeru Srbina generala, Vase Kneževića, koji se, negde pre istorijske 1848. godine, u vreme molitve u pravoslavnoj crkvi u Petrinji, nije nijednom prekrstio. Begović ga nije ostavio na miru, već ga je prekorio pred punom crkvom vernika. Mučilo ga je ovakvo ponašanje saplemenika, jer je ono bilo samo prvi korak rasrbljivanja, nakon kog bi usledili i naredni koraci, koji će pravoslavne Srbe odvesti najpre u katoličanstvo, a potom u hrvatsku naciju, gde će ih kolonijalna Austrija, s Vatikanom, odnegovati za najveće zlotvore pravoslavnih Srba.

Sve je to prepoznavao pop Begović tih godina 19. veka, a u svojoj knjizi Srbin od Srbina predstavio Sima Lukin Lazić. Prvi je istakao srpske zastave i oznake na pravoslavnim crkvama – mada su se tome suprotstavljali nemački generali, pokušavajući da primoraju Begovića da ih ukloni. No, on nije popustio i to je pokrenulo i Srbe katolike, pa su katoličke crkve okitili srpskim zastavama, jer još nisu bili pripremljeni (zaduženi) da ističu hrvatska nacionalna obeležja i da se zovu Hrvatima.

Krajišnici su koristili još jednu parolu, stvorenu u vreme pokušaja nekih austrijskih državnika i plemića da se Srbima u Austriji oduzmu privilegije i da se svedu na nivo kmetova, a to je „Prije grob – nego rob!”, a nju će koristiti demonstranti u Beogradu 1941. godine, kad su se suprotstavili planiranom savezu Jugoslavije i Nemačke.

Sveštenik Begović je, suprotno odluci austrijskih vlasti, umesto nemačkog, u školama i u crkvama uvodio srpski jezik. Imao je probleme, ali od toga nije odustao. Popustila je okupatorska austrijska vlast, a ne on, te su srpska deca u Krajini učila na svom jeziku.

U knjizi Srbin od Srbina Sime Lukina Lazića se nalazi svedočanstvo o tom otporu. Austrijanci i rimokatolički sveštenici su shvatili da je nemoguće prevesti u katoličanstvo većinu pravoslavnih Srba i denacionalizovati ih. Zato su zamislili plan o povratku Srba katolika u pravoslavnu veru, s tim da zadrže nacionalno ime koje im je nametnuto – hrvatsko. Verovali su da bi nekoliko hiljada takvih povratnika u pravoslavlje, uz zadržano hrvatsko ime, bili razlog da se i Srbi verni pravoslavlju prozovu pripadnicima hrvatske nacije. Austrija je planirala da ovim potezom prozove sve Srbe do Drine Hrvatima – i da ih sve neprijateljski usmeri prema ostatku srpskog naroda u Srbiji, Crnoj Gori i u srpskim zemljama pod turskom vlašću – na Kosovu i Metohiji i Makedoniji.

Srbin od Srbina je knjiga o borbi za očuvanje nacionalnog integriteta i podsticaj na kolektivnu svest o poreklu i pripadnosti.

Podsećamo da su u okviru edicije Otrgnuto od zaborava reizdate i druge knjige koje govore o našim velikanima što su: Karađorđe i Prvi srpski ustanak Vladimira Ćorovića, Karađorđe u govoru i u tvoru i Knez Miloš u pričama Milana Đ. Milićevića, Kazivanja Voždovih ratnika o Prvom srpskom ustanku,  Kralj Petar I i Znameniti Srbi muslomani Milenka M. Vukićevića, Svetozar Miletić Vase Stajića i mnoge druge.

Sva dela Sime Lukina Lazića možete pogledati OVDE, a knjigu Srbin od Srbina OVDE.

Ostavite vaš komentar

0
    0
    Vaša korpa
    Vaša korpa je praznaVratite se u prodavnicu