Maškarate ispod kuplja
Drama Maškarate ispod kuplja Iva Vojnovića govori o životu dveju sestara – Nikšinica – i njihovom domu zbijenom na tavanu jedne dubrovačke kuće. Reč je o sestrama plemićkog porekla koje su pod tim, očevim, imenom bile poznate u celom Dubrovniku, koje su bile „posljednje od slavnog roda Prokulića po ocu, a Ranjina po majci”.
Sam naslov upućuje na mesto i vreme dešavanja. „Ispod kuplja” u lokalnom govoru znači „na tavanu”, preciznije rečeno „kuplje” ovde označava crepove, pa bi doslovan prevod bio „ispod crepova, ispod krova”. Maškarate ili maškare se odnose na običaj maskiranja za Poklade (radnja drame odvija se poslednjeg dana Poklada). I sam pisac objašnjava naslov svog dela u uvodnom delu, „Predigri”, kako je on naziva. On kaže da se u drugim gradovima, kao što je npr. Zagreb, na tavanu neke kuće obično sprema hrana za zimu ili se čuvaju stare stvari, dok se „u Dubrovniku skoro uvijek živi, a kadgod i umire. Tolika je često razlika smisla u šari ili u zvuku riječi istog značenja.”
Po temi koju obrađuje i stilu kojim je napisana ova drama kao da se nadovezuje na Vojnovićevu Dubrovačku trilogiju, pa se često smatra njenim nastavkom. Delo je nastalo 1922. godine, dvadesetak godina nakon Dubrovačke trilogije, ali se njime pisac vraća tematici rodnog grada – Dubrovnika. Ako bismo tako posmatrali Vojnovićeva dela, mogli bismo reći da je s Maškaratama ispod kuplja trilogija prerasla u tetralogiju. Prvi put je delo izvedeno u Pragu 1923, stoga je ovom gradu pisac i posvetio svoju dramu, a tek godinu dana nakon toga Maškarate su izvedene i u Zagrebu.
I u Maškaratama ispod kuplja će se Ivo Vojnović okrenuti temi dubrovačke vlastele i njenog propadanja i gubljenja moći, ali će ovaj put odnos vlastele prema narodu biti mirniji, humaniji. To posebno vidimo iz odnosa prema sluškinji Anici, koja se nalazi na samrti, a u toj situaciji ostali pokušavaju da je razvesele i oraspolože svojim igrama i ponašanjem za vreme Karnevala, odnosno Poklada.
U ovom delu Ivo Vojnović je postigao mnogo više modernističku formu – pored replika koje izgovaraju junaci, dobar deo teksta zauzimaju didaskalije i opisi prostorija, čime se čitaocu predstavlja atmosfera, ali i unutrašnji život likova. Ovo je do te mere izraženo da ponekad, dok čitamo, izgubimo osećaj da se radi o dramskom tekstu, već nas više podseća na prozni.
Psihe (Psyche)
Komediju Psihe (Psyche) Ivo Vojnović je objavio 1889. godine. To je i njegova prva drama, kojom započinje svoj dramaturški rad, po čemu će kasnije biti poznat i u čemu će biti najuspešniji kao pisac i ostaviti vredna svedočenja o životu u Dubrovniku. Ovu komediju Vojnović je napisao i objavio povodom otvaranja nove zgrade Hrvatskog narodnog kazališta. Tim povodom prvo je održano takmičenje za prvu izvedbu drame u tom pozorištu. Ivo Vojnović tada nije važio za favorita takmičenja, ali je ipak pobedio, čak i Anta Tresića Pavičića, koji je smatran favoritom i koji je učestvovao sa istorijskom tragedijom.
Naslov Psihe je i ime grčke boginje duše, koja je u grčkoj i rimskoj mitologiji predstavljena kao smrtnica koja je svojom lepotom osvojila Erosa, boga ljubavi; bila mu ljubavnica, a zatim i žena. Ona je simbol duše koja traži ljubav. 
Kada govorimo o komediji Psihe, treba reći da reč je o tzv. salonskoj komediji u tri čina. Radnja je smeštena u Beč. Sama atmosfera salona vrlo verno je predstavljena u delu – tu su, za Iva Vojnovića uobičajene, opširne didaskalije u kojima pisac detaljno opisuje prostor, atmosferu, navike i način života. Savremeni čitalac bi samo iz ovih opisa mogao naučiti mnogo toga novog, a odnosi i dijalozi između likova – Olge, Mis Tomsonove, grofice Voronske, princa Rodenberga, Branievskog i ostalih mnogobrojnih likova tome i te kako doprinose.
Podsećamo da se u okviru edicije Otrgnuto od zaborava nalaze i druge drame, među kojima su: Dundo Maroje Marina Držića, Odsudni trenuci Milana Savića, Nesuđeni Milana Jovanovića Morskog, Dorćolska posla Čiča Ilije Stanojevića i mnoge druge. Svi naslovi dostupni su na sajtu Portalibrisa i moguća je onlajn kupovina knjiga.
Knjigu Maškarate ispod kuplja i Psihe pogledajte OVDE, a sva dela Iva Vojnovića OVDE.