Branislava Nušića poznajemo svi uglavnom kao dramaturga i najznačajnijeg komediografa srpskog realizma. Do sada smo se susretali sa njegovim najpoznatijim komedijama i romanima, a sada je pravi trenutak da ga bolje upoznamo i kao pisca pripovedaka, posmrtnih govora i kraćih dramskih komada.
Prvi deo knjige Iz poluprošlosti, priče i drame predstavlja jedna po svemu posebna Nušićeva pripovetka. Tašula je priča o istoimenoj ohridskoj robinji, koju Dželadin-beg odvodi u svoj harem. Bez obzira na svoj status robinje, ona brzo prirasta begu za srce i on je tretira kao svoju drugu ženu, pored prve – Sabi-hanume. Veliku naklonost Dželadin-bega Tašula koristi kako bi zadržala svoju veru, ostala pravoslavka, što joj je polazilo za rukom sve dok njegova ljubav prema njoj nije došla do tih granica da izazove ljubomoru njegove prve žene. Njenom ljubomorom radnja počinje da se zahuktava sve do svog vrhunca, ubistva Dželadin-begova.
Najveći deo dela Iz poluprošlosti, priče i drame čini upravo zbirka priča Iz poluprošlosti. Zanimljiv naslov ove Nušićeve zbirke, prošlost koja nije baš toliko daleka da bismo je samo tako nazvali, upućuje na još zanimljiviji sadržaj. Zanima vas kako je Beograd nekad izgledao? Branislav Nušić vas kroz 32 priče vodi na uzbudljivo putovanje ulicama nekadašnjeg glavnog grada Srbije, poseban akcenat stavljajući na beogradski bonvivanski život, život beogradskih kafana i njihovih stalnih posetilaca. Kako su pojedine beogradske kafane dobile svoja imena i koje od njih i dalje krase ulice našeg glavnog grada, dajući mu poseban pečat i dah starog vremena, saznaćete ukoliko kupite kartu za Nušićevo putovanje, ali ovoga puta ne oko sveta, već preko starih beogradskih ulica.
Zbirkom Iz poluprošlosti Branislav Nušić se pridružije drugim srpskim piscima koji su nam ostavili značajne opise starog Beograda, kao što su na primer Kosta N. Hristić sa Zapisima starog Beograđanina, Branimir Ćosić sa Pokošenim poljem, Milica Janković sa romanom Plava gospođa, Milutin Uskoković sa Došljacima i Čedomirom Ilićem, Milutin Garašanin sa svojim Dokolicama.
Segment u kome Nušića možda još i najmanje poznajemo jesu upravo njegovi prigodni tekstovi. Kao dramaturg Nušić se posebno interesovao za samu veštinu govorenja, objavivši pritom i knjigu Retorika, posvećenu toj veštini. Njegove Posmrtne besede predstavljaju još jedan vid praktične primene govorne veštine, odišući snažnom emocijom i na taj način dajući počast svojim velikim prijateljima i uglednim ljudima.
Ni ova zbirka Iz poluprošlosti, priče i drame ne može proći bez žanra po kojem je Branislav Nušić najpoznatiji i čiji je on sinonim u književnosti srpskog realizma. Stoga smo u ovaj opus uvrstili i dva manje poznata ali izuzetno dragocena dramska komada: Pred pozorištem i U srpskoj kući. Osnivanje Narodnog pozorišta u Beogradu i razvoj drame bude ogromno interesovanje Beograđana i ljudi iz okolnih gradova koji su se samo zbog pozorišnih predstava upućivali u Beograd. I kao što u komadu U srpskoj kući odaje počast svom velikom prijatelju Jovanu Jovanoviću Zmaju, u dramskom komadu Pred pozorištem Branislav Nušić odaje počast građanstvu koje jednako kao i glumci daje dušu tom istom pozorištu; građanstvu koje čeka u redu ne bi li dobilo kartu za predstavu koja će se odigrati to veče; koje igra drugu ulogu u tom istom pozorištu, jer čemu pozorište ako nema publike, koja će to gledati i svojim gledanjem učestvovati u predstavi. Komad Pred pozorištem predstavlja dramu u kojoj upravo publika igra glavnu ulogu.
Podsećamo da su u okviru edicije Otrgnuto od zaborava izdavačke kuće Portalibris izdata celokupna dela Branislava Nušića kao i knjige drugih manje poznatih pripovedača kao što su: Anđelko Krstić (Pripovetke, Pripovetke, knjiga druga, Večito dužni), Veljko Milićević (Pripovetke), Milica Janković (Putem, Ljudi iz skamije), Ilija Vukićević (Priča o selu Vračima, Ljudsko srce) i mnogi drugi.
Svi naslovi dostupni su na sajtu Portalibrisa i moguća je online kupovina knjiga.