Milutin Garašanin (1843–1898)
Milutin Garašanin bio je srpski političar, oficir i akademik, sin Ilije Garašanina. Rođen je 22. februara 1843. godine u Beogradu. Nakon završene osnovne škole i gimnazije, upisuje prirodnjački odsek na Liceju u Beogradu. Godine 1860. odlazi u Pariz na studije matematike, a potom i u artiljerijsku školu u Mecu, u Francuskoj. Do 1880. godine živi u Grockoj, baveći se mlinarskom industrijom, zemljoradnjom i stočarstvom. Milutin Garašanin će svoju političku karijeru započeti 1874. godine, kada je izabran za narodnog poslanika. Bio je izuzetno dobar govornik, a naročito se zalagao za neograničenu slobodu štampe. Učestvovao je u srpsko-turskim ratovima od 1876. do 1878. godine i vojnu karijeru je završio sa činom pukovnika.
Posle rata je sa grupom mladih konzervativaca osnovao opozicioni list, koji je naročito kritikovao vladu Jovana Ristića, da bi, posle ostavke vlade, kada je knez Milan bio rešen da sastavi vladu mladih konzervativaca, Milutin Garašanin postao ministar unutrašnjih poslova. Na izborima decembra 1880. Garašanin je zabranio mešanje policije, tako da, po prvi put, vlada nije vršila pritisak na birače. Bio je srpski poslanik u Beču 1883. godine. Milutin Garašanin je i jedan od osnivača Napredne stranke, na čijem je čelu bio od 1884. do 1898. godine.
Od 1. marta 1884. do 25. juna 1887. godine Milutin Garašanin je predsednik vlade Srbije, a pored toga bio je i ministar spoljnih i unutrašnjih poslova. Istoričari smatraju da je njegova, naprednjačka vlada bila pod mnogo većim uticajem kralja Milana, nego ranija liberalna. Stojan Novaković je u ovom periodu glavni unutarstranački protivnik Milutina Garašanina. Međutim, čak i nakon poraza u srpsko-bugarskom ratu (1885) i teškog položaja kralja Milana, Garašanin ostaje na čelu vlade i čelu stranke, a Stojan Novaković biva primoran da se povuče iz političkog života. Od 1893. bio je predsednik Narodne skupštine Kraljevine Srbije, a iste godine izabran je i za člana Srpske kraljevske akademije.
Milutin Garašanin umro je 5. marta 1898. godine u Parizu.
Pored zavidne političke i vojne karijere, Milutin Garašanin se bavio i književnošću. Njegovo najznačajnije delo su Dokolice, niz interesantnih tekstova koja donose autorova zapažanja o odnosu srpskog naroda prema vlasti i politici. Dokolice su delo koje je i danas veoma aktuelno, a istovremeno odiše duhom vremena u kome je nastalo.
Podsećamo da su u okviru edicije Otrgnuto od zaborava reizdata i dela drugih zaboravljenih srpskih pisaca i esejista kao što su: Pera Todorović (Dnevnik jednog dobrovoljca), Prota Mateja Nenadović (Memoari), Slobodan J. Jovanović (Spomenica), Kosta N. Hristić (Zapisi starog Beograđanina), Dragiša Vasić (Devetsto treća, Pad sa građevine, Crvene magle, Pripovetke) i drugi.
Sva dela Milutina Garašanina možete videti OVDE.