Skip to content Skip to sidebar Skip to footer
Ćir | Lat

Pavle Popović, „Pregled srpske književnosti”

Pregled srpske književnosti je najpoznatija, a možda i najznačajnija među knjigama Pavla Popovića iz oblasti nauke o književnosti, kojih ima ceo jedan niz i takođe vrlo poznatih i veoma značajnih. Osim toga, to je i najranija Popovićeva knjiga te vrste, i sa njom je zauzeo mesto u prvome redu naših istoričara književnosti.

Pregled srpske književnosti sadrži tri područja književnosti. To su „Stara književnost”, pod kojom je autor ove knjige podrazumevao srpsku književnost srednjega veka; zatim „Narodna književnost”, odnosno književnost usmena u svim vekovima njenoga postojanja; i u trećem delu, „Dubrovačka književnost”, tj. književnost stvarana na narodnom jeziku u Dubrovniku, od perioda renesanse ili od sredine petnaestoga veka, pa do poslednjih dana slobodnoga života u Dubrovniku, ili do kraja veka osamnaestoga. To je stvarni predmet ili – pošto je ovde reč o posebno predstavljenim književnim celinama – to su predmeti ove knjige, a ishodi i rezultati Popovićevih izučavanja u tim oblastima srpske književnosti, kako je on tu književnost razumevao i shvatao, i kako ih je u toku petogodišnjih svojih predavanja na Velikoj školi i Univerzitetu u Beogradu izlagao svojim slušaocima, njen su stvarni sadržaj.

Ha uvodnom mestu Pregleda srpske književnosti, y „Predgovoru”, Pavle Popović izložio je svoju zamisao o prirodi ove knjige, o svrsi i nameni njenoj, odnosno o njenoj funkciji kod čitalaca koji „vole i proučavaju našu književnost”, o predmetu njenoga izlaganja i o njegovom prostranstvu, i najposle o načinu na koji je ona rađena. U svim tačkama toga svoga programa Popović ce bitno razlikovao od svih svojih prethodnika y dotadanjoj srpskoj književnoj istoriografiji.

Pregled srpske književnosti Pavla Popovića – koji je njegov pisac sam nazvao „velikim pregledom”, da bi ga tako razlikovao od onih „malih pregleda”, svedenih i krajnje sažetih, objavljivanih prethodno po časopisima i već spomenutih – razlikovao se još u mnogo čemu osim kazanog, čak bi se smelo reći još i: bezmalo u svemu, od dotadašnjih knjiga ovog tipa. Suprotno od postupanja dotadanjih pisaca književne istoriografije, srpske ili hrvatske svejedno, koji su u svoje istorije književnosti unosili sve što se kao književnost u najširem smislu te reči pisalo ili stvaralo u svim ranim vekovima naše prošlosti na jeziku srpskom ili hrvatskom, prema ondašnjim shvatanjima o jeziku i ondašnjoj jezičkoj terminologiji, i na celom prostoru na kome se tim jezikom i u svim njegovim narečjima govorilo i pisalo. Tu književnost jedni su njeni istoričari nazivali srpskom, drugi opet hrvatskom; veći deo istoričara njenih nazivala je tu književnost srpskom i hrvatskom, neki čak srpskohrvatskom. Pavle Popović izdvojio je iz te skupine književne ono što je, po njegovim merilima, pripadalo književnosti srpskoj, ili joj je pripadalo – kao što je bilo sa književnošću staroga Dubrovnika – barem onoliko koliko je pripadalo književnosti hrvatskoj.

U svakome od tri književna područja svoga Pregleda Pavle Popović načinio je bitna „ograničenja predmeta”. Neka od njih iz načelnih, neka iz naučnih, a neka opet iz razloga sopstvene stručne pozvanosti; na književnu materiju, osim toga, on je gledao kao književni istoričar, ne kao filolog, kako je to, po pravilu, bio slučaj do njega. Ova i mnoga druga načela i pristupi Pavla Popovića pri stvaranju Pregleda izdvajaju ovu knjigu od svih ostalih tog tipa.

 

Podsećamo da su u okviru edicije Otrgnuto od zaborava izdavačke kuće Portalibris reizdate i druge manje poznate knjige književne kritike kao što su: Laza Kostić (O Jovanu Jovanoviću Zmaju), Rastko Petrović (Eseji i članci), Jaša Prodanović (Naša narodna književnost, Naši i strani), kao i celokupan opus kritičkih radova Jovana Skerlića.

Svi naslovi dostupni su na sajtu Portalibrisa i moguća je online kupovina knjiga.

Sva izdanja ovog autora možete pronaći OVDE.

Ostavite vaš komentar

0
    0
    Vaša korpa
    Vaša korpa je praznaVratite se u prodavnicu